Internet onderweg is iets wat veel mensen tegenwoordig als normaal beschouwen. En omdat dit niet meer ophoud bij 1 telefoon is de vraag natuurlijk: Hoe doe ik dat in mijn camper?
Ook is er een groeiende behoefte aan internet om TV te kunnen kijken, Netflix, YouTube enz. De schotel wordt steeds vaker verwijderd, of niet meer geïnstalleerd. De kosten ervan zijn hoog, de ruimte is nuttiger voor zonnepanelen. Maar hoe krijg je goed internet?
Nu zie je de markt hier ook op inspringen. Hele gelikte aanbiedingen met antenne’s, kreten als ‘overal internet’ enz. Maar wat is het nu echt, en waar moet je op letten?
LTE generaties (CAT rating)
De technieken gaan uiteraard vooruit, de snelheden ook. Anno 2023 kan 4G een hele snelle verbinding opleveren. Uiteraard is dat afhankelijk van meerdere factoren. Welke provider (netwerk) is er beschikbaar, wat is de afstand tot de zendmasten, maar ook hoe snel is de verbinding van een zendmast. Je kan de snelste router hebben, maar, zeker in het buitenland, heeft niet elke zendmast een hele snelle verbinding. Het is dus altijd een samenhang van factoren om het beste resultaat te krijgen.
Hoge snelheden heb je meestal niet nodig. 10Mbit is al meer dan voldoende voor gewoon gebruik. Belangrijker is dat de verbinding stabiel is. Zit je op een wat meer afgelegen plek, of op een plek met heel veel gebruikers op 1 zendmast, dan kan dat nog wel eens een dingetje zijn.
LTE (4G) is de opvolger van het 3G netwerk. Maar ook binnen de LTE techniek zijn er de nodige vernieuwingen geweest. De verschillende generaties geven ook verschillende snelheden.
Deze generaties wordt uitgedrukt in ‘LTE CATxx’, de LTE categorie. Hoe hoger dit getal, hoe nieuwer de techniek.
De nieuwere generaties maken ook veel beter gebruik van de verschillende frequenties. Zonder dit al te technisch te maken: Een eerste generatie LTE (CAT4) kun je zien als een 80km weg. Als er niet teveel verkeer is, dan gaat dit nog wel. LTE CAT6 is een autoweg. Dat rijd dus een stukje sneller door, ook als het drukker is. En zo kun je doorgaan: De nieuwste generaties (LTE CAT12+) kun je zien als een 4-baans snelweg. Dat gaat natuurlijk veel sneller, want je kan, naast inhalen, ook nog eens 4 banen tegelijk gebruiken!
Zoals gezegd is die snelheid niet altijd nodig. Maar het gebruik van meerdere banen is, zeker op een drukke plek, of op een plek met slechte ontvangst, zeker bruikbaar. Waar je met een LTE CAT4 modem soms amper snelheid hebt, kun je op dezelfde plek met een CAT12 modem nog heel prima werken: Deze kan meerdere trage ‘lijntjes’ combineren om zo toch nog een heel acceptabele snelheid te krijgen.
Uiteraard is de praktijk ook afhankelijk van de provider: Wat deze niet aanbied, kan je modem ook niet gebruiken. Maar het is zeker raadzaam om een moderne router aan te schaffen.
Anno 2022 is investeren in een CAT4 of CAT6 router geen slimme investering.
Ben je het Duits een beetje machtig: Dan is er in dit filmpje heel veel uitleg te vinden en ook uitleg over de LTE Categorieeen: https://www.youtube.com/watch?v=vqz00XFx23Y3
Hotspot of Mifi router
Er zijn meerdere opties om een wifi netwerk met internet in je camper te krijgen. De makkelijkste en goedkoopste optie is een hotspot opzetten vanaf je telefoon. De telefoon dient dan als hotspot en alle gebruikers kunnen hierop verbinden.
Echter, hier zitten ook een paar nadelen aan:
– Niet altijd even betrouwbaar
– Niet elk apparaat werkt er even goed mee (Oa een Chromecast wil soms instabiel werken)
– Telefoon moet in de buurt blijven en aan de oplader – Hotspot gebruikt redelijk wat energie. Toestel wordt vaak ook merkbaar warm.
Met een Mifi router heb je daar geen last van. Je creëert dan een volwaardig wifi netwerk in je camper.
Simkaart:
Wel heb je een aparte simkaart nodig. Sommige providers leveren een 2e simkaart, multisim of duo-sim genoemd. Let wel: Een duo-sim is vaak OF/OF, dus kan maar in 1 apparaat actief zijn. Een duo-sim met je telefoon betekent dus dat je niet kan bellen/smssen als de sim in de router actief is (en andersom).
Met een multisim heb je dat probleem niet: De 2e sim kan dan gelijktijdig actief zijn (meestal alleen voor data – dus niet voor bellen). Let wel: Niet elke provider bied dat aan.
Je kan ook een losse (prepaid) simkaart nemen in het land van bestemming en die in de router plaatsen. Dat heeft tevens het voordeel dat je dan niet perse een groot abbonement met een stevige databundel hoeft te nemen. Je kunt dan eenmalig een grote prepaid bundel nemen. In Europa betaal je, variërend per land, dan 20-50 euro voor 100Gb of soms meer. Ideaal voor een vakantie dus.
Bijkomend aandachtspunt is dat een databundel in NL slechts maar beperkt in het buitenland gebruikt mag worden. Vaak zit hier een limiet aan van 20-40Gb (afhankelijk van de provider)
Welke mifi router: Met of zonder accu?
Er zijn, in grote lijnen, 2 type mifi routers op de markt: Compacte, batterij gevoedde apparaten (met accu) en routers zonder eigen accu.
De kleine modellen met accu hebben als voordeel dat je deze ook mee kunt nemen buiten de camper en bv ook via een powerbank kan voeden mocht de interne accu te licht zijn.
Nadelen: Door hun kleine afmetingen zijn de antenne’s ook klein. De ontvangst is dus minder dan de grotere broertjes (Uitzonderingen zoals de Netgear M2 enz nagelaten). Ook kun je ze niet direct op de huishoudaccu aansluiten, maar moet dat via een USB kabel oid.
De grotere mifi routers hebben geen eigen accu, maar kunnen vaak op de huishoudaccu aangesloten worden. Veel werken op 12V met een losse adapter, maar die kan ook vaak vervangen worden door een directe voeding vanaf de huishoudaccu. Je kan ze dus niet makkelijk meenemen. Maar doordat ze fysiek groter zijn hebben ze meestal ook betere antenne’s. Vooral op plekken met een matig signaal scheelt dat behoorlijk. Vaak zijn ze ook goedkoper. Naar mijn mening voor een camper de betere keuze.
Antenne’s
Een antenne zorgt voor de ontvangst van de signalen. Logischerwijs zorgt een betere antenne dus ook voor een beter signaal. Echter, een antenne is niet de allesomvattende oplossing: Als er geen signaal is houd het simpelweg op.
In hoeverre een antenne nodig is is van veel factoren afhankelijk. Hoe zijn de antenne’s van de router en hoeveel verbetering zou een externe antenne geven?
Ontvangst in de camper
De ontvangst in een camper varieert en is afhankelijk van de bouw. Een volledig stalen bus zal een duidelijk merkbaar lager signaal opgeven omdat staal simpelweg veel signaal tegenhoud. Een camper met een polyester opbouw zal daar echter veel minder last van hebben. In de praktijk is het niet zo zwartwit: In de meeste campers heb je meerdere ramen, dakluiken en roosters zitten. Feit blijft dat het signaal in de open lucht beter is. Dat zal op de meeste plekken in de praktijk niet tot problemen zorgen, alleen als je in een gebied met slechte dekking zit kan dat net een verschil zijn.
Met een externe antenne kun je daaromheen werken: De antenne komt dan op het dak en gaat met kabels naar je router. Echter, een goede antenne is een vrij prijzige investering. Reken snel op 200 euro excl montage. Een goede moderne antenne is de Poynting Mimo-3-12. Dat is echter geen kleine en goedkope antenne. Er zijn ook goedkopere alternatieven, maar die zijn duidelijk minder.
Externe antenne de oplossing?
In de praktijk kan het zelfs zijn dat de ontvangst met een (goedkope) antenne slechter wordt dan de ingebouwde antenne!
Een antenne versterkt het signaal. Echter, er gaat ook weer een deel verloren in de kabels en stekkers.
Daarnaast is het bij een aantal uitgebreidere routers zo dat er meerdere antenne’s intern zijn. (4×4 MIMO), maar zodra er externe antenne’s gebruikt worden, er teruggeschakeld wordt naar 2×2 MIMO. Een voorbeeld hiervan zijn een aantal Huawei modems.
Technisch een rekenvoorbeeld: Een Huawei B818 heeft op Band 5/8 een versterking van 2-3dBi met de interne antenne. De eerder genoemde Poynting doet daar 3.5dBi. Echter, daar komen de kabels en stekkers nog bij, wat snel 1dB verlies oplevert. In de praktijk ga je in die situatie
– Terug naar 2×2 MIMO doordat je een externe antenne gebruikt
– Verlies je 0.5dBi ontvangstgevoeligheid tov de interne antenne’s.
Netto zal in dit specifieke geval de externe antenne slechter presteren. Uiteraard is dat op andere banden (frequenties) weer anders en vaak wel in het voordeel van de externe antenne.
Maar, zoals gezegd, het verschil tov een router met goede interne antenne’s is relatief klein. Je moet zelf de afweging maken of het die 200+ euro waard is.
Op de diverse fora zijn genoeg gebruikers te vinden die tot de conclusie gekomen zijn dat de externe antenne niet perse nodig lijkt te zijn.
Wat zijn (oa) goede mifi routers?
Er is natuurlijk een hoop keuze.
Welke de beste is is afhankelijk van je wensen. Wil je het ook voor TV kijken gebruiken? Geen probleem. Maar bedenk wel dat een schotel zekerder is: Uitrichten en klaar. In de praktijk kan het anno 2022 prima via 4G, maar je kunt het nooit volledig vergelijken.
Een paar opties:
TPLink MR600
Een voordelige LTE CAT6 router. Geen snelheidsmonster doordat deze slechts CAT6 is, maar voldoende voor de niet veeleisende gebruiker.
Deze kan ook direct op 12V vanaf de huishoudaccu werken (Er zit een interne regelaar in waardoor ook de 13-14V van de huishoudaccu geen probleem is)
Netgear M1 of M2
High-end LTE router (LTE CAT16 of LTE CAT20). Compacte sneller routers, met ingebouwde accu. Dus ook elders te gebruiken.
Goede antenne’s voor het formaat.
Er hangt echter ook een prijskaartje aan.
Huawei B618 / B818
Snelle moderne routers (LTE CAT11 / LTE CAT19). Kunnen direct op de huishoudaccu aangesloten worden en kunnen ook voorzien worden van externe antenne’s. Echter zijn deze standaard al voorzien van relatief goede interne antenne’s (Deze routers zijn ook wat groter) waardoor een externe antenne vaak nieteens noodzakelijk is. Geen eigen accu, maar vanuit de huishoudaccu geen probleem.
Prijstechnisch erg interessant: Nieuw rond de 250 euro (B818), echter 2e hands ook goed verkrijgbaar rond de 100-125 euro. Daardoor een hele goede prijs/kwaliteitsverhouding.
De B618 is een LTE CAT11 modem. Dat is snel genoeg, maar omdat de B818 (die LTE CAT19 is) 2e hands nagenoeg in dezelfde prijsklasse valt is het een logischere keuze om een CAT19 modem te kopen, ook al zal het verschil in de praktijk slechts in specifieke situaties merkbaar zijn.
4G of 5G?
Moet ik, als ik nu toch geld uitgeef, niet beter een 5G router nemen?
Dat ligt eraan. Wil je perse het nieuwste? Ja, dan wel. Is het nodig en rechtvaardigd het de prijs? Nee.
Met 4G kun je hele goede snelheden halen, mits de zendmast het ondersteunt. 200-300Mbit is geen enkel probleem. Er is dus vanuit dat punt geen enkele noodzaak om voor 5G te gaan.
Daar komt bij dat de dekking van 5G beperkt is. Zeker in het buitenland is de 5G dekking bij veel providers beperkt tot de bewoonde gebieden/steden. Juist met een camper sta je daar vaak verder vanaf. Daar komt bij dat een 5G router een prijzige investering is: 500 euro is geen gekke prijs.
Gezien de snelheid die een goede 4G router kan bieden, de beperkte dekking van 5G en de kosten is het nu nog niet perse noodzakelijk. Uiteraard is het wel een toekomstvastere optie, maar op dit moment rechtvaardigt het nog niet perse de meerprijs. Ook is, zeker in het buitenland, de zendmast de beperkende factor om optimaal te profiteren van de 5G snelheid: Als de mast geen snelle verbinding heeft maakt het niet uit met welke techniek je erop verbonden zit.
Wifi / Wifi repeaters?
Wifi was jaren de oplossing. Internet in het buitenland was duur, viel niet binnen je bundel. Dus was de wifi van de camping de meest ideale manier. En met een externe antenne kon je dat ook beter ontvangen.
Anno 2022 is dat anders. De wifi op een camping is vaak traag en overbelast. Je betaald er ook vaak nog extra voor. Streaming is vaak beperkt of geblokkeerd, apparaten zoals een Chromecast werken meestal ook niet door de gebruikte beveiligingen.
In de praktijk is 4G dus vaak sneller en praktischer dan een camping wifi. Naar mijn mening is het dan ook in de meeste gevallen slimmer om geld in een extra prepaidbundel te stoppen dan in de wifi op de camping. (Als je uberhaupt al op een camping staat met je camper!)
Camper internet pakketten?
Een aantal (camper)dealers springt ook in op de behoefte van de kampeerder die internet wil. Hun doelgroep is de argeloze campergebruiker (die toch wel geld heeft).
In veel gevallen krijg je dan voor een hele stevige prijs een achterhaalde LTE CAT4 of LTE CAT6 router. Soms ook met alleen 2.4Ghz wifi (Verouderde technieken). Hun brochures en marketing is gelikt, maar de feitenlijke techniek wordt nergens of heel klein benoemd. Pas als je daarop gaat letten zie je dat slechts zelden een moderne router aangeboden wordt.
Een paar voorbeelden:
Oyster Connect LTE: Dit is een LTE CAT6 router met externe antenne.
Campernet (Duitse fabrikant): Een Teltonika router (RUT950, slechts LTE CAT4 en alleen 2.4Ghz) onder hun eigen naam samen met een externe antenne.
Maxxview Roam: Een LTE CAT4 (Teltonika RUT240) met alleen 2.4Ghz) en een externe antenne.
Maxxview Roam X: Een LTE CAT6 router, wel met 2.4Ghz en 5Ghz wifi.
Travel Vision 4G Wifi Connect: Een LTE CAT6 router, wel met 2.4Ghz en 5Ghz AC wifi
Zoals je in dit lijstje ziet leveren ze allemaal 1e of 2e generatie 4G routers. Wel allemaal met een relatief goede externe buitenantenne. Maar in de praktijk zal een moderne (CAT11+) router ZONDER externe antenne’s minstens net zo goed, zo niet beter presteren. En zelfs als je een CAT20 + hele dikke Poynting antenne aanschaft ben je nog altijd ruim goedkoper uit dan zo’n set en heb je een oplossing die rondjes loopt rondom de ‘camper oplossingen’.
Opm: Nu hebben die campingpakketten ook vaak wifi ontvangst- en doorgeefmogelijkheden maar zoals eerder al geschreven is dat anno 2022 niet echt meer iets waar je naar mijn mening gebruik van moet (willen) maken.
Ook zit er vaak en relatief gebruiksvriendelijke app/interface bij. Maar dit rechtvaardigd niet naar mijn mening de oudere generatie en prijzen.
De snelheid van nieuwere modems heb je vaak niet nodig en/of haal je niet door beperkingen van de zendmast. Maar het beter verdelen bij drukke zendmasten en combineren van meerdere frequenties op plekken met zwak bereik zijn wel duidelijk merkbare verschillen in het voordeel van een moderne modem.
Ben je het Duits een beetje machtig: Dan is er in dit filmpje heel veel uitleg te vinden en ook uitleg over de LTE Categorieeen: https://www.youtube.com/watch?v=vqz00XFx23Y
Conclusie:
Anno 2022 zijn er genoeg opties. Maar het is wel een kwestie van goed onderzoeken en goed advies.
Hoe gelikter de brochure, hoe achterdochtiger je moet zijn. In de praktijk zijn vooral de ‘camper oplossingen’ niet perse de beste oplossing voor het geld.
Heb je dat perse nodig en is zo’n ‘camper oplossing’ slecht? Nee. Realisitisch gezien heb je zelfs met een CAT4 modem voldoende om te kunnen internetten en streamen. Zeker in het buitenland is de capaciteit van de zendmast vaak de beperkende factor. In die gevallen zal een CAT19 modem echt niet ineens sneller zijn.
Echter, sta je op een plek met minder goed bereik en/of op een drukke plek met veel gebruikers op een mast? Dan kan een nieuwere modem zeker een duidelijke merkbare verbetering geven, zowel in snelheid als in stabiliteit. De nieuwere technieken hebben dus zeker de voorkeur. Niet omdat die snelheid nodig is, maar wel om in meer situaties toch een betrouwbare verbinding te krijgen. In mijn eigen ervaring is dat zeker een grote meerwaarde op sommige plekken!
Wat is nu ons advies in de praktijk?
– Een router met minimaal LTE CAT11 (of hoger)
– Een router met zowel 2.4Ghz als 5Ghz wifi
– Indien ECHT nodig: Een goede externe antenne zoals een Poynting Mimo-2-12.
Advies: Eerst zonder proberen, toevoegen van een externe antenne kan altijd nog.